Verhaal van Weiteveen

Er ontstonden twee nederzettingen: een oostelijke nederzetting, voornamelijk bevolkt door katholieken uit het Duitse grensgebied, en een kleinere westelijke nederzetting met voornamelijk protestanten uit Schoonebeek en ander Drentse dorpen. Het is ontstaan vanaf 1850, toen Hannoveraanse kolonisten zich vestigden in het Amsterdamsche Veld en het Schoonebeekerveld. Ver voor de systematische vervening langs de Zuidersloot ontstond een rij van plaggenhutten. De bewoners voorzagen in hun onderhoud door het plegen van boekweitbrandcultuur en het houden van kleinvee. Langzamerhand legde men zich ook toe op akkerbouw. Het dorp heette oorspronkelijk Nieuw-Schoonebeekerveld. In 1954 werden beide delen verenigd onder de naam Weiteveen, afgeleid van de destijds veel voorkomende boekweitteelt in het veengebied.  Het landschap binnen het dorpsgebied van Weiteveen omvat landbouwgebied – ontstaan door veenontginningen – en enkele kleine bospercelen. Daarnaast grenst het dorp aan het Bargerveen, een groot hoogveenreservaat van Staatsbosbeheer. Het is één van de weinige gebieden in Zuidoost-Drenthe waar het oorspronkelijke veenlandschap grotendeels bewaard is gebleven. Enkele delen van het gebied zijn nooit door de mens beroerd en vormen dus als zodanig een oerlandschap.

De katholieke kerk in het dorp is de Maria Koningin van de Vredekerk. Deze stamt uit 1919 en werd met schenkingen uit het hele land bekostigd. In 1925 ontstond grote beroering, omdat het tabernakel was gestolen. Weiteveen haalde hiermee het landelijke nieuws. Bij een massale zoektocht vonden twee jongens bij toeval het tabernakel terug in de berm van een veenweg, bedekt met heideplaggen. Het werd in een processie teruggedragen in de kerk. Behalve aan dit voorval besteedden de media aandacht aan de bittere armoede in de veenkolonie. Daarop kwamen uit het hele land schenkingen binnen, zodat de kerk niet alleen een nieuw tabernakel, maar ook een nieuw altaar en enkele andere attributen  kon aanschaffen.